از مهم ترین قسمت های یک سیستم امنیتی منزل، سیستم هشدار سرقت آن است. پروژه ساخت دزدگیر (هشدار سرقت) بر پایه یک سنسور PIR (سنسور تشخیص حرارت)، آی سی UM3561 و یک بلندگو است، از سنسور PIR برای تشخیص حرکات بدن و از آی سی UM3561 و بلندگو برای ایجاد صدای آژیر بعد از تشخیص هرگونه حرکت استفاده می شود.
قطعات مورد نیاز برای ساخت دزدگیر
سنسور PIR
آی سی UM3561
مقاومت های 220 کیلو اهم و 10 کیلو اهم
ترانزیستور BC547
بلندگوی 8 اهمی
باتری و سری باتری 9V
سیم اتصال مخصوص برد بورد
برد بورد
سنسور PIR:
از سنسور PIR در اینجا برای تشخیص حرکت بدن انسان استفاده می کنیم، هرزمان که هرگونه حرکت فیزیکی وجود داشته باشد ولتاژ خروجی تغییر پیدا می کند. به بیان ساده سنسور تغییرات گرمایی را تشخیص داده و زمانی که چنین تغییراتی وجود داشته باشد خروجی ای را تولید خواهد کرد. ویژگی های کاربردی دیگری نیز مانند تغییر فاصله تشخیص و تنظیم بازه هشدار و غیره. در این سنسور وجود دارند.
آی سی UM3561:
UM3561 یک آی سی بر پایه ترانزیستور های CMOS و بر مبنای معماری LSI بوده که می تواند چهار صدای فوق را تولید کند: آژیر پلیس، آژیر آمبولانس، آژیر آتش نشانی و صدای مسلسل. از این آی سی معمولا در اسباب بازی ها و آلارم های دیجیتالی استفاده می شود. آی سی فوق دارای 8 پایه بوده و تنها یک مقاومت خارجی برای کار کردن نیاز دارد. این آی سی مدارات و نوسانساز های درونی ای داشته که باعث تولید صداهایی که به آنها اشاره شد می شود. محدوده کاری این آی سی از 3 تا 5 ولت بوده و ولتاژ های بالاتر از 5 می تواند به آی سی آسیب بزند، پس در صورتی که در مدارات دیگری از آن استفاده می کنیم و یا منابعی با ولتاژ بالا داریم برای حفاظت از آی سی حتما می بایست از یک دیود زنر استفاده کنیم. نکته قابل توجه دیگری که وجود دارد این است که خروجی تولید شده توسط این آی سی برای به کار انداختن بلندگوی کوچک 8 اهمی کافی نیست، پس برای تقویت خروجی این آی سی می بایست از یک ترانزیستور در پایه خروجی استفاده کنیم. افراد علاقمتد به شرکت در دوره های آموزش رباتیک میتوانند با کارشناسان ما در بخش آموزش تماس بگیرند.
نمودار ساختار پایه ها و توضیحات مربوطه در تصاویر و جدول زیر که مستقیما از دیتاشیت خود آی سی گرفته شده قرار دارد:
شماره پایه |
نماد |
توضیحات |
1 |
SEL2 |
پایه دوم انتخاب نوع صدا |
2 |
Vss |
زمین |
3 |
Output |
خروجی |
4 |
NC |
پایه تست داخلی: برای عملکرد های معمولی رها بگذارید |
5 |
Vdd |
قطب مثبت منبع تغذیه |
6 |
SEL1 |
پایه اول انتخاب نوع صدا |
7 |
OSC1 |
ترمینال نوسان ساز اول |
8 |
OSC2 |
ترمینال نوسان ساز دوم |
با استفاده از پایه های انتخاب نوع صدا (SEL1 و SEL2) می توانیم 4 صدایی که قبلا گفته شد را پخش کنیم، مثلا اینجا در مدار ما پایه های SEL1 و SEL2 را باز گذاشتیم تا صدای آژیر پلیس پخش شود. جدول زیر حالت های مختلف برای پخش صداهای متفاوت را نشان داده و می توانید از آن برای پخش هرگونه صدایی که می خواهید استفاده کنید:
SEL 1 |
SEL 2 |
نوع صدا |
NC |
NC |
آژیر پلیس |
Vdd |
NC |
آژیر آتش نشانی |
Vss |
NC |
آزیر آمبولانس |
X |
Vdd |
مسلسل |
NC: بدون اتصال و X: اهمیتی ندارد.
دیود زنر:
دیود های زنر کاملا مانند دیود های عادی بوده اما با یک تفاوت اساسی، همه دیود ها اجازه عبور جریان در یک جهت مشخص و ثابت را می دهند (رو به جلو) ولی دیود های زنر در صورتی که ولتاژ از یک سطح مشخصی بالاتر برود می توانند اجازه عبور حریان در جهت معکوس را نیز بدهند. این ولتاژ را ولتاژ شکست و یا ولتاژ زانوی زنر می نامیم. بنابراین؛ این ویژگی دیود زنر از آی سی UM3561 با جلوگیری از تامین ولتاژ های بالاتر از حد تحمل آی سی از آن مراقبت می کند.
شکل مدار و توضیحات:
این مدارمربوط به زنگ هشدار سرقت بسیار ساده است، وقتی سنسور PIR حرکت بدن انسان را تشخیض می دهد، ولتاژ پایه خروجی آن که به پایه تغذیه آی سی UM3561 (پایه 5) متصل است، 1 می شود ( منظور از 1 شدن قرار گرفتن سطح بالای ولتاژ بر روی پایه مذکور است). بنابراین آی سی UM3561 فعال شده و به وسیله بلندگو شروع به ایجاد صدا می کند. همانطور که بالاتر گفته شد، آی سی UM3561 خروجی چندان قوی ای برای به کار انداختن بلندگو تولید نمی کند در نتیجه لازم است که با استفاده از یک ترانزیستور جریان خروجی آی سی را تقویت کنیم. تا زمانی که ولتاژ پین خروجی سنسور PIR در حالت 1 قرار داشته باشد، زنگ هشدار تولید شده توسط آی سی UM3561 بی وقفه فعال خواهد بود. می توان زمان فعال بودن این زنگ را با استفاده از تنظیم کننده تاخیر زمانی سنسور PIR، میتوانید به هر میزان که تمایل دارید تنظیم کنید.
نکته ای که اینجا لازم به ذکر است این است که ما از دیود زنر استفاده نکردیم، چرا که در این مدار داریم آی سی UM3561 را به خروجی سنسور PIR متصل می کنیم که خروجی این سنسورحدودا 3.3V است، که در محدوده ولتاژ عملکرد UM3561 قرار دارد، بنابراین نیازی به محافظت از آن در برابر ولتاژ های بالا نیست. هرچند که استفاده از آن صرف احتیاط ایرادی ندارد.
اگر می خواهید زنگ هشدار بزرگتری را به سنسور PIR وصل کنید که با برق متناوب شهری (220V) کار کند، لازم است که از با استفاده از یک رله سنسور را متصل کنید.
کافی است در مدار بالا به جای لامپ (bulb) یک زنگ هشدار AC قرار دهید، زنگ هشدارهای بسیار زیادی در بازار وجود دارند که می توانید از آنها استفاده کنید.